Pepeçura

Anadolu mutfak kültürü, çağlar boyu bu coğrafyaya gelen toplumların ve bu toplumların geldikleri yerlerden getirdikleriyle zenginleşmiş karma bir yapıya sahiptir. Bu iyi ki böyledir, çünkü kaba tabiriyle haddi hesabı olmayan engin bir çeşitliliği beraberinde getirmiştir. Biz de tatlı özelinde yöresel lezzetlerin tarihçesini, çıkış sebeplerini, yerlerini kısaca her şeyini inceleyelim ve paylaşalım istedik.

İlk olarak da Karadeniz’de çok bilinen Pepeçura ile başlamaya karar verdik. Pratik tarifi ve kısa sürede hazırlanabilir olma özelliği ile öne çıkan Pepeçura’nın tercih edilmesindeki en önemli sebeplerin başında bu ikili avantajı gelir. Zira Karadeniz insanı gün boyu çaylıkta, fındıklıkta ya da ahırda iş yaptıktan sonra eve geldiğinde uzun uzadıya yemek yapacak vakte sahip değildir. Bu nedenle de zaman içerisinde çabuk yapılabilen, pratik tarifleri geliştirmişlerdir.

Bir tür pudinge ya da daha genel anlamıyla bir tür aşureye benzeyen Pepeçura’nın tam tarihçesi, ne zaman ortaya çıktığı tam olarak bilinmiyor. Ama mübadele öncesinde bölgede yaşayan Rumlar tarafından tüketildiği biliniyor. Tahminen Doğu Karadeniz’den çıkmış ve Gürcistan’da Pelamurşi, Yunanistan’da Mostalevria adıyla bilinen Pepeçura, kokulu siyah üzüm, şeker, su, mısır nişastası ve mısır unu ile yapılıyor. Bazı bölgelerde az önce saydığımız temel malzemelerin yanında incir, mısır yarması, fasulye, buğday gibi malzemeler de eklendiği için aşure ile benzeştiriliyor.

Şarap yapımında sık tercih edilen Isabella üzümünden yapıldığı için oldukça hoş bir aromaya sahip olan pepeçura, her yıl yaz mevsiminin sonlarında fazla şekilde yapılmaya başlanır. Zira üzüm hasadı sonrasına denk gelir.

Genel olarak kıyı şeridinde yapılan bir tatlı olduğunu da belirtmeden geçmeyelim. Hemşinlilerin yaşadığı dağlık bölgelerde neredeyse hiç bilinmediği bir gerçektir. Çayeli’ne kadar pepeçura adıyla anılırken, Rize – Pazar aralığında ise termon / termoni ya da ekşaş isimleriyle de bilinir.

Oldukça davetkar rengi, üzümden gelen enfes kokusu ve lezzetiyle öne çıkan Pepeçura son dönemlerde önce Rize’de bulunan pastanelerde sık vitrine çıkmaya başladı. Şimdilerde yeni yeni de İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde bile bazı pastaneler tarafından belirli dönemlerde yapılıyor ve satışa sunuluyor. Değişik bir lezzet keşfetmek istiyorsanız Pepeçura’yı mutlaka denemelisiniz.